De dramafilm en sciencefiction Solaris gaat over een psycholoog die een ruimteschip bezoekt. Dat schip cirkelt om een oceaanplaneet, die op haar buurt weer onbewuste angsten en herinneringen bij mensen kan ophalen en om deze omzetten in de werkelijkheid. Wat wij van Solaris vinden, lees je in onze recensie.
Het verhaal
Solaris is een oceaanplaneet, waar een ruimteschip omheen cirkelt. Die cirkelen daar niet voor niets omheen, want de planeet blijkt mysterieus te zijn. Kom je in de buurt dan is de planeet in staat om jou je onbewuste angsten en herinneringen op te halen en om te vormen in materie. Een op het schip aanwezige psycholoog komt er bijvoorbeeld zijn vrouw tegen, terwijl die tien jaar eerder al zelfmoord pleegde. De werkelijkheid is op dat moment niet meer zeker, daar waar hij zo overtuigd is van zichzelf en wat waar is en wat niet.
Ons eindoordeel?
De digitaal gerestaureerde klassieker Solaris (1971) is een boekverfilming van Stanislaw Lem en vormde een inspiratie voor latere regisseurs. Allen namen wel iets mee van de manier van regisseren van Andrej Tarkovski. Tarkovski wordt namelijk beschouwd als één van de beste regisseurs van de twintigste eeuw. Vernieuwend voor zijn tijd, met vaak dromerige films, die niet voor iedereen zijn weggelegd. Solaris schijnt in ieder geval zijn meest toegankelijke film te zijn.
Of dat zo is, kunnen wij nu nog moeilijk beoordelen (we willen een inhaalslag maken voor overige films van hem: wordt vervolgd!). Wij hebben namelijk alleen Stalker van hem gezien (wij schamen ons). Dat het dromerig is kunnen wij onderschrijven. Fictie en realiteit zijn met elkaar verweven en ook als kijker weet je af en toe niet wat nu waar is en wat niet. Bijna alle gesprekken en zelfs ieder woordje heeft betekenis. We moeten eerlijk zijn, soms is de film wel wat traag. De digitaal gerestaureerde beelden zijn fraai, al is dat dus lastig vergelijken, omdat wij eerder deze film niet hadden gezien.
Als we kijken naar de ontwikkeling van het verhaal, dan zit daar een enorme groei in. Van aardse gesprekken over het onbekende naar het ruimteschip. Je maakt jezelf al een voorstelling in wat komen gaat, maar eigenlijk zijn wij op het verkeerde been gezet. In positieve zin in dit geval, want de film ontwikkelt zich ontzettend sterk. Het mentale aspect speelt daarbij een belangrijke rol en niet – zoals zo vaak bij sciencefiction films – de poespas er omheen.
Solaris is een sciencefiction film zonder alle poespas, simpelweg door gebruik te maken van een briljant scenario. De laatste scène is daar zeker een voorbeeld van, want dat is er één om te onthouden en zal ons zeker bijblijven. Die scène is en hele dikke punt achter een vernuftige film.
Regie: Andrej Tarkovski
Cast: Donatas Banionis | Natalya Bondarchuk | Jüri Järvet
Speelduur: 167 minuten