Ken Loach: wie kent hem niet? Durf nu maar eens je vinger op te steken! Na I, Daniel Blake zijn er volgens ons dan ook maar weinig mensen die hem niet kennen. Maar de goede man is veel meer dan alleen maar I, Daniel Blake. Met name zijn films die maatschappelijke misstanden aankaarten doen het bij ons Protagonisten erg goed. Ken gaat zelf op Twitter ook regelmatig los over datgene wat hem stoort aan de bureaucratie in Groot-Brittannië. Maar Ken is inmiddels al op leeftijd en zijn opvolgers staan al te trappelen om net zo een staat van dienst op te bouwen als hij. We stellen zijn opvolgers aan je voor!
Ken Loach
Zoals gezegd, Ken Loach maakt veel films die een maatschappelijke misstand aankaart. Kes uit 1969 bijvoorbeeld, onze persoonlijke favoriet van Loach, waarin we Billy volgen, die in het zeer arme Noord Engeland opgroeit, waar veel laag opgeleide arbeiders wonen. En dat is zo typerend voor Ken Loach. Hij kiest vaak een doelgroep uit die het moeilijk heeft. Want welke toekomst heb je als iedereen om je heen er ook geen heeft? Hoop is dan iets moois. Die hoop komt bij Billy tot uitdrukking in het trainen van een Torenvalk.
Maar ook Riff-Raff (geen goede sociale bescherming), Hidden Agenda (politieke samenzwering), Land and Freedom (oorlog), Raining Stones (armoede), The Angels’ Share (hoe kom ik aan een baan met een strafblad?) en dus ook I, Daniel Blake (bureaucratische rompslomp) zijn voorbeelden van films waarin Ken maatschappelijke misstanden aan de kaak stelt. Films waarbij je je afvraagt of het wel echt kan zijn wat je ziet. en geloof ons, dat is zo. Triest eigenlijk. Ken maakte overigens ook nog vele andere films, maar door dit onze favorieten, mede gezien de onderwerpen.
Wat ook zo mooi is aan Loach, is dat hij nooit voor het grote geld van Hollywood is gegaan. Daar zou in zekere zin ook zijn eigen ruimten mee ingooien. Maar toch, bewonderingswaardig. Natuurlijk heeft hij wel producties gemaakt met filmsterren die al wat bekender waren, maar alleen films en onderwerpen die hem aanstonden.
Clio Barnard
Clio Barnard heeft pas één film op haar naam staan, maar maakte daar wel al gelijk indruk mee: The Selfish Giant (2013). Deze film is een bewerking van een verhaal van Oscar Wilde. Naast dat wij ontzettend enthousiast waren over deze film, het was zelfs onze favoriet uit 2014, zie je dat ze goed naar Ken Loach heeft gekeken. Want ook in The Selfish Giant gaat het over personages die eigenlijk geen toekomst hebben. Twee tieners, die beide niet goed presteren op school en het thuis ook niet goed hebben, besluiten ijzer te gaan verkopen aan een ijzerhandelaar. Een grauwe, realistische film met een boodschap.
Haar tweede film staat nog voor dit jaar op de planning: Dark River. Er is nog niet veel over bekend, maar het gaat in ieder geval over een vrouw die voor het eerst in 15 jaar weer naar haar geboortedorp gaat. Dit in verband met het overlijden van haar vader, maar ook om de boerderij te claimen, waarvan zij vindt dat die van haar is. Haar broer kan dat echter niet begrijpen na zo een lange afwezigheid. Haar terugkomst maakt in ieder geval veel los. Benieuwd of de bureaucratie ook hier weer een belangrijke rol speelt, waarmee ook deze film een maatschappelijke misstand aankaart.
Overigens maakt Clio ook al een indrukwekkende documentaire, The Arbor uit 2010. Deze docu gaat over Andrea Dunbar, een toneelschrijfster die al op haar 29e overleed. Ze groeide op in een armzalige buurten had drie kinderen bij drie verschillende mannen. Het grauwe beeld is ook in deze documentaire erg tekenend.
Leuk weetje: The Selfish Giant en The Arbor zijn beide in Yorkshire opgenomen. En je raadt het al, ook Dark River vindt plaats in Yorkshire. Niet verrassend ook, aangezien ze uit een dorpje komt in de buurt van Yorkshire.
Lynne Ramsay
Nog een vrouw waarvan wij denken dat die Ken Loach wel eens op kan gaan volgen: Lynne Ramsay. Ratcatcher, Morvern Callar en We Need to Talk About Kevin heeft ze al gemaakt en You Were Never Really Here is in voorbereiding.
Haar eerste film, Ratcatcher (1999), maakte gelijk indruk. Ook hier weer de welbekende thema’s als een achterstandsbuurt en een gezinssituatie die niet helemaal werkt. James ziet alleen maar dingen die hij in de toekomst niet wil en heeft daardoor weinig hoop. James vindt afleiding bij Margaret Anne en Kenny, twee andere tieners die het ook niet top hebben. Toch blijft iedereen hoop houden.
Hoop is toch wel iets moois. Zonder hoop is het leven niets aan. Al is het soms toch wel moeilijk om hoop te hebben, vooral als je geen perspectief hebt. Lynne weet dat mooi in beeld te brengen, weer geheel naar het voorbeeld van Ken Loach. Haar volgende films zpassen ook weer in dat straatje. In Morvern Callar pleegt het vriendje van Morvern zelfmoord en laat haar alleen maar een onuitgebracht boek en walkman na. Zij maakt daar gebruik van en brengt het uit onder haar naam.
Andrea Arnold
De laatste die wij als eventuele opvolger willen noemen, is Andrea Arnold. Inderdaad, weer een vrouw. Ze is inmiddels in de 50, maar is eigenlijk pas net begonnen met films maken. In het verleden werkte ze voor de televisie en pas op latere leeftijd ging ze studeren om het vak van regisseur onder de knie te krijgen. Inmiddels heeft ze vier films op haar naam staan: Red Road, Fish Tank, Wuthering Heights en American Honey.
Onze eerste kennismaking met Andrea Arnold was Fish Tank. Hierin zien we Mia, die 15 jaar is, van school is gestuurd en eigenlijk geen vrienden heeft. Niet echt een wenselijke situatie op die leeftijd. De nieuwe vriend (Michael Fassbender) van haar moeder probeert haar te helpen als danseres, wat ze eigenlijk totaal niet kan. Alles maar weer voor de hoop. Dat die vriend bijbedoelingen heeft kan ze op de leeftijd ook haast niet weten. Het mooie aan deze film, maar ook aan haar nieuwe film American Honey, is dat Andrea veel gebruik maakt van non-acteurs. Oftewel, gewoon mensen die van de straat zijn geplukt en in hun eerste film acteren. Het resultaat is dat de film zeer realistisch overkomt en heel rauw is.
Wat zowel Ken Loach als Andrea Arnold gemeen hebben, is dat ze de stem van kansarme tieners ook willen laten gelden. Het zijn niet altijd straatschoffies, maar ook mensen met een missie. Dat die missie niet iedereen begrijpt is logisch, maar het is ook niet altijd nodig om ze in het welbekende hoekje te stoppen!
Geschreven door de mannelijke protagonist
Interessante vraag. Jullie hebben in ieder geval drie sterke kandidaten uitgekozen. De genoemde regisseurs putten inderdaad uit hetzelfde sociale milieu maar zijn lang niet zo uitgesproken politiek als Loach. Hun films zijn ook kunstzinniger, terwijl Loach meestal kiest voor een documentair ogende aanpak.
Ik zou zo snel geen andere kandidaten kunnen bedenken. De opvolger van Loach hoeft natuurlijk geen Brit te zijn. Ik vond La Loi Du Marché (2015) van Stéphane Brizé veel Loach-elementen bevatten, maar heb te weinig van Brizé gezien om er zeker van te zijn dat hij een potentiële opvolger is.
Daar heb je wel een punt Gert. In dit geval ging het mij in ieder geval even om de maatschappelijke misstanden. Doordat Loach dat op een documentair-achtige manier verbeeldt, komt het vaak wel realistischer over. La Loi Du Marché staat nog steeds op het lijstje, dus ik ben benieuwd.
Ik heb veel te weinig films van hem gezien moet ik toegeven, dus ik durf niet eens de vraag te beantwoorden!