Cursus filmanalyse dag één: montage

hitchcock-Kuleshov-effectMaandagavond 14 april was het dan zover: de eerste avond van de cursus ‘filmanalyse’. Een cursus die is georganiseerd door Roffa Mon Amour en verzorgd door Rudi de Boer. Op het programma stond ‘montage’. Wat is montage, en hoe kan een film op verschillende manieren worden gemonteerd. Hier onze beleving en korte samenvatting van les 1.

De aanvang

De hele dag waren we al een tikkeltje gespannen over dat wat komen ging. We werden rond 19.30 uur ontvangen in de artiestenfoyer van LantarenVenster. Niet de meest ideale locatie, aangezien het een vrij kleine foyer is. Het was dan ook proppen om ongeveer alle 25 ‘cursisten’ en goed plekje aan te kunnen bieden. Jaja, je leest het goed, 25 filmfanaten hadden zich aangemeld.

De avond zelf

Nadat iedereen welkom was geheten en Rudi vertelde wat hij zoal deed, begon de cursus dan toch echt. Zoals gezegd was het onderwerp van de avond ‘montage’. Aan de hand van beelden en de kennis van Rudi werden wij binnen twee uur bijgepraat.

Vele voorbeelden uit het verleden kwamen voorbij: van The Great Train Robbery uit 1903 tot The Maltese Falcon uit 1941 en Requim for a dream uit 2000. Wat ons vooral opviel zijn de vele overeenkomsten die er nog zijn tussen films van toen en films van nu.

Continuïteit is in een film belangrijk. Het zorgt ervoor dat montage-ingrepen voor de kijker “onzichtbaar” worden. Dit werd voor het eerst toegepast in 1915. Vele opname/montage trucs zijn sindsdien niet (veel) veranderd. Zo zijn er de ‘180-graden regel’  – alles vanaf één zijde filmen – , de jump cut  – één shot waar waarbij opvallend een stuk wordt uitgeknipt en dan de twee losse stukken weer aan elkaar worden geplakt, puur omdat het eruit geknipte stuk niet nodig is – en het Kuleshov-effect.

Kuleshov-effect

Het hoogtepunt van de avond was wat ons betreft de uitleg over het Kulshov-effect. Het Kuleshov-effect gaat er van uit dat jij als kijker zelf een conclusie trekt uit beelden die je ziet.

Een voorbeeld. Een niet lachende man kijkt uit over een grasveld en ziet een moeder met haar kind spelen. Het resultaat is dat de man gaat lachen. Jij als kijker vindt deze man dan (waarschijnlijk) een vriendelijke man die aan het genieten is. Het kan echter ook anders. Laten we alleen de moeder met het kind veranderen in een vrouw in een bikini. De man lacht op het einde nog steeds. De gedachte die nu waarschijnlijk bij je opkomt, is dat de  man een viezerik is?  Als je in beeld wilt zien wat het kuleshov- effect inhoudt, kijk dan even hier.

Enthousiast

De protagonisten waren positief verrast over de eerste cursusdag. Het enthousiasme van Rudi, de bijbehorende beelden van verschillende films en de vele nieuw geleerde termen geven ons nieuwe inzichten over hoe te kijken naar een film.

Nadat de eerste cursus was afgelopen, kon nog worden nagepraat. Wij protagonisten moeten nog een beetje loskomen en hebben vooral met elkaar gepraat (old habits die hard). De volgende keer – 28 april, als ‘geluid’ op het programma staat – zal daar vast verandering in komen.

Share

Een gedachte over “Cursus filmanalyse dag één: montage

Wil je reageren?

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.