De Waarheid

recensie De Waarheid

De documentaire De Waarheid gaat over de vuurwerkramp in Enschede. Er vielen 23 doden, waarna een commissie onderzoek deed over de schuldvraag. Maar wie waren er eigenlijk allemaal verantwoordelijk? Wat wij van De Waarheid vinden, lees je in onze recensie.

Het verhaal

Op 13 mei 2000 ontploft in Enschede, in de wijk Roombeek, vuurwerkopslag S.E. Fireworks. Naast de honderden gewonden, vallen er uiteindelijk 23 doden. Door nauw betrokkenen te interviewen probeert regisseur Pieter Fleury te achterhalen wat er voorafgaand en na de ramp is gebeurd. Wie was nu eigenlijk verantwoordelijk en zijn de juiste mensen wel gestraft?

Ons eindoordeel?

Complimenten voor regisseur Pieter Fleury, want die zorgde ervoor dat zo een beetje iedereen die betrokken was bij de vuurwerkramp, ook zijn zegje kon doen in De Waarheid. Een documentaire met zeer veel kritische vragen. Niet alleen voor de eigenaar van S.E. Fireworks, maar ook voor de oude en machtige hoge bomen van Nederland. Want als kijker mag je zelf oordelen of meerdere mensen schuldig zouden moeten zijn. Niemand blijft in ieder geval gespaard voor de zweep van Fleury, want die haalt hij er wel overheen.

Bijna de gehele documentaire is in het zwart-wit. Enkel de beelden uit het verleden zijn voorzien van kleur, zodat je het onderscheid kunt maken tussen het nu en het vroeger. Een verhaal als dit verdient ook geen kleur. Ook opvallend, de geïnterviewden starten naamloos. Het gaat eerst om de verhalen en wat je daar als kijker van vindt. Later volgende wel de namen, als je ze zelf niet al hebt herkend. De beelden die je ziet zorgen menigmaal voor kippenvel, dat is onontkomelijk. Enkele nooit eerder geziene beelden maken extra indruk, vooral als het gaat om de brandweermannen. Wat een kracht zat er achter die explosie.

Om eerlijk te zijn zou je denken dat gezond verstand deze ramp had kunnen voorkomen. Een vuurwerkopslag van deze omvang, grenzend aan een woonwijk kan nooit goed gaan. Het kan dan wel zijn aangewezen als bedrijventerrein en op basis van verleden en wetgeving daar gevestigd zijn, dat wil niet zeggen dat je daar niets aan had kunnen doen. Het is namelijk niet gebruikelijk, ook toen niet, om zwaardere bedrijven hun activiteiten te laten uitvoeren naast een plek waar mensen wonen. Dat valt ook niet goed te praten als dit vanuit historisch oogpunt zo ontstaan is. Dan moet of het bedrijf wijken, of je saneert de woningen. Je kunt niet middelen als het gaat om veiligheid.

Het was eigenlijk wachten op de ramp. Helemaal omdat er begin jaren 90 al een vuurwerkramp zonder slachtoffers had plaatsgevonden in Culemborg, waaruit geen leerlessen zijn getrokken. Wie uiteindelijk verantwoordelijk is, is in mijn optiek dan ook duidelijk: zowel de eigenaar als de politiek. Aan beide kanten zijn fouten gemaakt waar nabestaanden helemaal niets meer aan hebben. Het enige winstpunt is dat wet- en regelgeving nog verder is aangescherpt om zo een ramp nogmaals te voorkomen. Zo voorkom je dat burgers het slachtoffer worden en blijven ambtenaren gespaard van de politieke bemoeienissen. Want zeg maar eens nee tegen een hogergeplaatste. Dat is niet iedereen gegeven, los van of het had moeten gebeuren. Een pijnlijke leerles, waarbij 20 jaar na dato nog steeds sprake is van vingertjeswijzen, zo blijkt!

Overigens ziet de wijk Roombeek er tegenwoordig architectonisch en stedenbouwkundig prachtig uit, waar je ook rondleidingen kunt krijgen. Een plek die altijd in de geschiedenisboeken terug zal blijven komen.

De Waarheid is een pijnlijke documentaire met zeer veel kritische vragen. Iedereen die nauw betrokken was bij de ramp, komt aan het woord. Aan jou als kijker wordt daarbij een niet gestelde vraag gesteld. Wie vind jij, los van de schuldvraag, wie er verantwoordelijk is? Alle geïnterviewden lijken in ieder geval een cursus vingertjeswijzen te hebben gehad!

Regie: Pieter Fleury
Cast: Klaas de Vries | Jan Mans | Rudi Bakker | Roelof Jan Manschot
Speelduur: 93 minuten
Releasedatum: 26-2-2021 | 22.15 uur
| NPO 2

Share

Wil je reageren?