Wat is nu eigenlijk een meesterwerk?

film meesterwerk

Als wij naar de bioscoop gaan, hopen wij altijd dat we een meesterwerk zien. Heel eerlijk, die zien we niet veel in een jaar. Pak hem beet 1 of twee per jaar, met af een toe een uitschieter naar boven. Het komt zelfs ook wel eens voor dat we een heel jaar lang geen meesterwerk zien, maar het jaar erop en stuk of vier (2012 bijvoorbeeld). Maar wat is nu eigenlijk een meesterwerk? En aan welke voorwaarden moet een film voldoen om die titel te krijgen?

Wat betekent de definitie ‘meesterwerk’ volgens De Dikke van Dale?

Deze vraag kun je op verschillende manieren interpreteren. De eerste is door simpelweg in De Dikke van Dale te kijken. En wat zegt die?

mees·ter·werk (het; o; meervoud: meesterwerken)
1. werk van een meester (3): Vondels meesterwerken

Ok, niet overdreven duidelijk. Een werk van een meester. Maar wanneer ben je dan een meester is de volgende vraag. Ook daarvoor kunnen we de Dikke van Dale raadplegen.

mees·ter (meervoud: meesters)
3. (de; m) kunstenaar van naam: Rembrandt, Frans Hals en Vermeer, de grote meesters van de Hollandse school
4. (de; m) werk van een kunstenaar van naam: veiling van oude meesters

Dit is natuurlijk op kunstenaars (in dit geval schilders) toegeschreven, maar wij gebruiken hem voor het gemak ook maar even voor filmmakers. Dat zijn tenslotte ook gewoon kunstenaars. Je moet dus naam hebben gemaakt om te kunnen spreken van een meesterwerk.

Als we het dan goed begrijpen kan een beginnend regisseur of regisseuse dan nooit een meesterwerk maken. Tenslotte, het is pas de eerste film. Alleen, is dat wel zo. Stel je voor. De eerste film van de betreffende filmmaker is briljant en het bredere publiek (daar gaan we gemakshalve maar even vanuit) ziet dat als een meesterwerk. Eén probleem, de ‘kunstenaar’ heeft nog geen naam gemaakt. Maar als vervolgens een tweede film verschijnt van de betreffende regisseur of regisseuse, kunnen we de eerste film dan ineens wel als meesterwerk beschouwen? Hij of zij heeft dan tenslotte al naam gemaakt met de eerste film? Rare beredenering, maar als je De Dikke van Dale in acht neemt werkt het wel zo.

Wat betekent een ‘meesterwerk’ voor ons?

Wij zijn van mening dat een meesterwerk ook een eerste film van een filmmaker kan zijn. Als een film dusdanige indruk maakt op het bredere publiek, dan heb je daadwerkelijk al naam gemaakt. Je hoeft dan dus niet meerder films te hebben gemaakt. Maar dan zijn we er nog steeds niet, want hoe vergelijk je appels met peren? Wat voor de ene een geweldige film is, vindt een andere helemaal ruk (excuses voor het taalgebruik).

Waarom ziet men bijvoorbeeld Avatar niet als meesterwerk, terwijl deze wereldwijd het meeste geld in het laatje heeft gebracht (een schamele 2,7 miljard)? Een hele goede vraag als je het ons vraagt. Geld speelt in ieder geval geen rol in of een film wel of niet een meesterwerk is. Het draait om de ingrediënten.

Zie het als een sterrengerecht. Al krijg je nog het duurste vlees voorgeschoteld, zonder die verfijnde kruiden, beetgare groenten en een heerlijke jus zal het slechts een stuk vlees blijven. Daarentegen kan een goedkoper stuk vlees juist hemels smaken door het toevoegen van die juiste ingrediënten. Oftewel, geld speelt niet de belangrijkste rol, de juiste ingrediënten wel. Uiteraard kun je met geld meer bereiken, dus dat maakt het wel wat gemakkelijker.

Maar welke ingrediënten bezit een ‘meesterwerk’ dan?

We blijven maar goede vragen aan onszelf stellen. Aan welke voorwaarden moet een meesterwerk voldoen? Heel simpel; alles moet kloppen. Van camerawerk, tot acteerwerk en van de soundtrack tot de boodschap van het verhaal. Alles moet kloppen. Je moet na het zien van zo een film haast overdonderd de bioscoopzaal uitlopen (of van de bank vallen), zo goed moet hij zijn. Je moet er over nadenken en daar waar mogelijk zelfs reflecteren op je eigen leven. Hij moet je tot in je ziel raken! Je moet de film haast voelen. Of je dan moet huilen of lachen, maakt dan niets uit, maar iets voelen moet je zeker.

Ook als je vele jaren later terugdenkt aan de film moet je het nog steeds een geweldige film vinden. De film kan ook nooit vervelen en iedere keer als je hem terugkijkt ontdek je weer iets nieuws. Alleen dan is het een meesterwerk. Voor de duidelijkheid, dat zijn de ingrediënten die voor ons van belang zijn! Voor iedereen gelden toch weer andere voorwaarden waaraan een goede film moet voldoen.

Voorbeelden van ‘meesterwerken’

We kunnen natuurlijk niet anders dan met voorbeelden te komen. Wat vinden wij nu zulke goede films, dat wij het meesterwerken vinden? Films waar we samen niet over uitgesproken raken. Films waarvan we al bijna moeten janken als we er alleen al aan denken. Of waarvan we superhard moeten lachen als we het erover hebben. Hoewel de lijsten van ons persoonlijk al redelijk lang zijn (haar meesterwerken) (zijn meesterwerken), raken wij samen over de volgende films van de afgelopen tien jaar nooit uitgesproken. En waarom dan alleen de afgelopen tien jaar dan? Omdat wij elkaar zolang kennen.

  • The Broken Circle Breakdown van Felix van Groeningen (2012);
  • Hunger van Steve McQueen (2008);
  • The Selfish Giant van Clio Barnard (2013);
  • Jagten van Thomas Vinterberg (2012);
  • Amour van Michael Haneke (2012);
  • Shame van Steve Mcqueen (2011);
  • Mustang van Deniz Gamze Ergüven (2012);
  • Manchester by the Sea van Kenneth Lonergan (2016);
  • The Sense of an Ending van Ritesh Batra (2017)

Wat zijn jullie ‘meesterwerken’ van de afgelopen tien jaar?

Geschreven door de mannelijke Protagonist

Share

34 gedachtes over “Wat is nu eigenlijk een meesterwerk?

  1. OK, mijn ‘meesterwerken’ van de afgelopen 10 jaar in willekeurige volgorde.

    IDA (2013, Pawilkowski)
    ADIEU AU LANGAGE (2013, Godard)
    TIMBUKTU (2014, Sissako)
    STAR WARS – THE FORCE AWAKENS (2015, Abrams)
    EXPERIMENTER (2015, Almereida)
    INSIDE OUT (2015, Docter)
    UNDER THE SKIN (2013, Glazer)
    BEFORE MIDNIGHT (2013, Linklater)
    THE ASSASSINATION OF JESSE JAMES BY THE COWARD ROBERT FORD (2007, Dominik)
    ONLY GOD FORGIVES (2013, Winding Refn)
    THE BOURNE ULTIMATUM (2007, Greengrass)
    TURIST (2014, Östlund)
    THE DISAPPEARANCE OF ELEANOR RIGBY: HIM (2013, Benson)
    THE DISAPPEARANCE OF ELEANOR RIGBY: HER (2013, Benson)
    MEEK’S CUTOFF (2010, Reichardt)
    SPRINGBRAKERS (2012, Korine)
    LA VIE D’ADELE (2013, Kechiche)

    1. Daar staan nog een paar hele mooie titels bij die wij net geen meesterwerk vinden. Maar dan ook echt niet niet. IDA, THE DISAPPEARANCE OF ELEANOR RIGBY: HIM & HER en LA VIE D’ADELE vinden wij namelijk ook echte toppers. Daarnaast nog een paar hele mooie andere films (TIMBUKTU, ONLY GOD FORGIVES en TURIST), maar ook nog een film die we nog niet hebben gezien (THE ASSASSINATION OF JESSE JAMES BY THE COWARD ROBERT FORD). Die laatste moeten we dus nog maar eens gaan kijken.

  2. Als ik dergelijke posts lees, dan krijg ik ineens wel weer zin om te bloggen ;-). Wat een leuke en interessante post, guys. Mooie lijst trouwens, waarvan ik enkel The Selfish Giant, Mustang en The Sense Of An Ending nog niet zag.
    Mijn meesterwerken van de afgelopen tien jaar (twee ervan staan ook bij jullie :-)):
    Gran Torino (2008)
    The road (2009)
    How to train your dragon (2010)
    Hugo (2011)
    The grey (2011)
    Jagten (2012)
    The hobbit: an unexpected journey (2012)
    12 years a slave (2013)
    Boyhood (2014)
    Son of Saul (2015)
    The revenant (2015)
    Manchester by the sea (2016)
    La La Land (2016)
    13 meesterwerken op 10 jaar tijd: niet slecht, toch? Er zijn er natuurlijk een heel aantal die de lijst ook niet haalden… Maar dat is voor een andere keer 😉

    1. En hele mooie lijst ook. 12 Years a Slave vonden we ook briljant, net als Son of Saul en The Revenant. Gezamenlijk (want soms wel een persoonlijk meesterwerk) vinden we dat toppers. Daarnaast Hugo nog nooit gezien, dus die komt ook op het lijstje.

  3. Mijn meesterwerken zijn:
    Whiplash (regiedebuut)
    Lethal Weapon 2 (Dit is voor anderen misschien een ontzettend gekke keuze, maar er is bijna geen film waar ik zo ontzettend veel van kan genieten en voelen als deze film)
    American Beauty

    Interstellar, Shutter Island en Gangs of New York vond ik toendertijds ook een meesterwerk. Maar het is al meer dan 2 jaar geleden dat ik één van deze films heb gezien. En ik weet dus niet of ik er nog steeds zo kapot van ben.

    1. Whiplash waar wij ook zeer over te spreken. Beter dan La La Land als je het ons vraagt, maar daar zijn de meningen ook over verdeeld. Shutter Island is wel een echte mindfuck, net als Interstellar.

  4. Hoi, ik heb gekozen voor films van na 2000. Hier is mijn lijstje met meesterwerken:
    – Atanarjuat (2001)
    – Biutiful (2010)
    – Boyhood (2014)
    – die Andere Heimat (2013)
    – le Cose che restano (2010)
    – la Graine et le mulet (2007)
    – Into the wild (2007)
    – la Meglio Gioventu (2003)
    – Paul dans sa vie (2005)
    – Spirited away (2001)
    – la Vie d’Adèle (2013)
    – 4 Maanden, 3 weken, 2 dagen (2007)
    – War and peace (2016)
    Groetjes, Erik

    1. La Cose Che Restano en La Meglio Gioventu vind ik ook prachtig. Zijn voor mij ook meesterwerken. De vrouwelijke protagonist heeft ze nog niet gezien, vandaar dat ze ontbreken. Overige titels zijn ook mooi. Die laatste ook erg benieuwd naar. Komt volgend weekend op TV dus die neem ik zeker op 🙂

  5. Casablanca (1942) staat na al die decennia nog steeds als een huis. La La Land (2016)
    verwijst naar die film en ontving van mij na drie kijkbeurten dezelfde score (4,5*), maar toch beschouw ik Casablanca als een meesterwerk en LLL (nog) niet. Hoe kijk ik over tien jaar terug? Welke films blijven in mijn geheugen gegrift? Een gokje: In the Crosswind (2014) was zo speciaal en ‘anders’ ten opzichte van andere oorlogsfilms die ik zag dat de term ‘klein meesterwerk’ in mijn gedachten al vaak genoeg is gevallen.

    4,5* en 5* films van na 2007, een selectie (niet per se meesterwerken dus allemaal, maar wel persoonlijke favorieten):

    Birdman (2014)
    The Broken Circle Breakdown (2012)
    Warrior (2011)
    The Tree of Life (2011)
    The Revenant (2015)
    The Neon Demon (2016)
    Drive (2011)
    Only God Forgives (2013)
    Enter the Void (2009)
    La Grande Bellezza (2013)
    Interstellar, Inceptionm, The Dark Knight (2014, 2010, 2008)
    Les Miserables (2012)
    Politechnique, Prisoners, Enemy, Arrival (2009, 2013, 2013, 2016)
    (500) Days of Summer (2009)
    The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford (2007) (Ja, absoluut een kijktip!)
    Lo Imposible (2012)
    Rush (2013)
    Zero Dark Thirty (2012)
    La Vie D’Adele (2013)

    1. De 4,5* hebben wij maar niet meegenomen, want dan is de lijst vrij lang. The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford had ik al een keer bij je voorbij zien komen en wil ik zeker nog wel een keer zien. Daarnaast natuurlijk een mooie lijst.

      1. Ik ben ook selectief geweest hoor, maar het scheelt dat ik gezien mijn leeftijd nog zo ontzettend veel niet bekeken heb. The Assassination is traag, maar oh zo mooi. Daarnaast mijn favoriete rol van Brad Pitt, die ik voor de rest niet eens zo enorm hoog heb zitten.

  6. Een stukje tekst is weggevallen zie ik, wilde dit nog aanvullen: een film is voor mij doorgaans toch pas als een meesterwerk als ze haar status door de tijd heen heeft verdiend.

  7. Ik sluit me geheel aan bij jullie conclusie dat bij een meesterwerk alles moet kloppen en dat een meesterlijke film ook na vele jaren nog steeds op het netvlies staat gebrand. Een meesterwerk barst wat mij betreft ook uit zijn voegen van ambitie. Dat een film daarbij soms uit de bocht kan vliegen, neem ik op de koop toe. Dat geldt bijvoorbeeld voor The Forbidden Room van Guy Maddin, Synecdoche, New York van Charlie Kaufman en Inland Empire van David Lynch (uit 2006, maar draaide in NL in 2007). 1/2

  8. Sommige meesterwerken willen net zo groots zijn als Rembrandts De Nachtwacht (b.v. Boyhood, The Tree Of Life en Holy Motors). Andere zijn juist klein en verfijnd (Le Chambre Bleue van Mathieu Almaric uit 2014). Enkele andere meesterwerken uit de periode 2007-2017 (in willekeurige volgorde): Post Tenebras Lux, de Italiaanse film Reality, Zodiac, Symbol (surrealistische komedie van Hitoshi Matsumoto), A Serious Man, The Headless Woman, Once Upon A Time In Anatolia en Under The Skin. 2/2

  9. Lekker artikel om te lezen. Super goed gedaan! En ik ben het ook met jullie eens. Ik heb het wel vaker gezegd/geschreven, maar wat maakt een film goed. Een meesterwerk. Als een film mij van het begin tot het einde heeft vermaakt. En dan kom ik al snel uit op een film zoals Pulp Fiction die ik rustig en met veel plezier 10x per jaar kan kijken.

  10. Beetje laat met reageren, maar heb nu pas een artikel gelezen. Ben het wel eens met de definitie, er moet denk ik een bepaalde consensus binnen een bepaalde groep personen zijn. Daarnaast heb je natuurlijk de titels die je persoonlijk meesterwerken vind, maar die hoeven niet noodzakelijk overlap te hebben met de algemene lijst.

    Voor mij persoonlijk zijn dat de titels die ik een tien heb gegeven (die hier te vinden zijn: http://www.defilmkijker.com/mijn-tienen/ )

Wil je reageren?