We hebben weer een heel leuk gastblog. Dit keer vertelt Erik van het boeken-, film en muziekblog erikleest ons meer over drie regisseurs uit Azië, die misschien maar heel weinig mensen kennen. Benieuwd naar die drie wijzen uit het Oosten?

Als je mij zou vragen om een lijstje te maken met mijn favoriete regisseurs, dan staat bovenaan die lijst de Indiër Satyajit Ray. Op plaats 2 staat de Zweed Ingmar Bergman en op plaats 3 de Japanner Kenji Mizoguchi. Op plaats 4 staat waarschijnlijk een andere Japanner: Akira Kurosawa. Ik wil het in dit stukje over de drie Aziaten (wijzen uit het Oosten) op de lijst hebben.

Favoriete regisseurs

Ik probeer om zoveel mogelijk films van deze regisseurs op dvd te verzamelen.Sinds begin januari ben ik bezig met het bekijken en bespreken van alle films die ik heb van mijn favoriete regisseurs. Inmiddels heb ik van Satyajit Ray 22 films, van Kenji Mizoguchi 13 films en van Akira Kurosawa 19 films gezien en besproken. Waarschijnlijk heb ik van al die regisseurs hun belangrijkste films gezien. Al kan ik dat natuurlijk pas echt beoordelen als ik al hun films met eigen ogen heb gezien. De kans op toekomstige verrassingen lijkt mij het grootst bij Mizoguchi en het kleinst bij Kurosawa.

Satyajit Ray

Satyajit Ray is ongetwijfeld mijn absoluut favoriete regisseur. Hij kwam uit Calcutta, de hoofdstad van Bengalen. Al zijn films geven dan ook een beeld van de Bengaalse samenleving waarin hij is opgegroeid. In tegenstelling tot de meeste Indiase regisseurs maakte Satyajit Ray geen Bollywoodfilms met onrealistische romantische verhalen vol met muziek en dans. Hij maakte meer realistische verhalen volgens de westerse traditie over de Bengaalse samenleving. Satyajit Ray was een veelzijdig kunstenaar  die behalve regisseur ook schrijver en componist was.Alle 22 films van Satyajit Ray die ik gezien heb vind ik de moeite meer dan waard. De volgende films van hem zou ik dan ook speciaal willen aanbevelen:

• De film om mee te beginnen is Pather Panc Hali, in het Engels The Song of the Little Road over een gezinnetje van 4 personen die leven in een klein dorpje in Bengalen. Ook de twee vervolgen op deze film: Aparajito en The World of Apu zijn de moeite meer dan waard.
• Mahanagar, Engelse titel Big City, over een vrouw die tegen de zin van haar man gaat werken.
• Charulata of The Lonely Wife, over een vrouw die zich eenzaam voelt in haar huwelijk.
• Aranyer Dinrati of Days and Nights in the Forest, over een groep van vier vrienden die een uitstapje maken.
• The Chess Players over twee vrienden in de tijd dat de Engelsen het laatste onafhankelijke koninkrijk van India inpalmen. Een van de twee films van Ray die niet Bengaals gesproken zijn, deze is in het Urdu.

Kenji Mizoguchi

Mizoguchi was een Japanse regisseur die vanaf 1923 tot aan zijn dood in 1956 films regisseerde. Een aantal van zijn films zijn helaas verloren gegaan.Mizoguchi maakte meestal films over specifiek Japanse onderwerpen, zoals de wereld van de samoerai en de wereld van de Geisha’s. Hij gebruikte daarbij als ondersteuning voor zijn films meestal ook traditionele Japanse muziek. Hoewel Mizoguchi voor verschillende studio’s heeft gewerkt en ook flink wat cameramannen heeft versleten, ogen zijn films altijd heel gestileerd. Visueel zijn zijn films van grote schoonheid.

Mijn  favoriete film van Mizoguchi is The Crucified Lovers. Mizoguchi was mede vanwege onenigheid met zijn mannelijke hoofdrolspeler niet zo tevreden met deze film. Ik daarentegen, vind dit liefdesverhaal over een getrouwde vrouw en de knecht van haar man in een woord geweldig.

Andere films van Mizoguchi die ik erg mooi vind zijn:

• The Story of the Last Chrysantheums, over een acteur die ruzie krijgt met zijn familie.
• Utamayo and His Five Women, over een artiest die prachtige houtgravures maakt en de opdracht krijgt om de rug van een mooie vrouw te beschilderen.
• Oyu-Sama, over de driehoeksverhouding tussen een man en zijn vrouw en de zus van zijn vrouw.
• Ugetsu Monogatari, verhaal over een pottenbakker en zijn vriend die Samoerai wil worden.
• The Life of O-Haru, het levensverhaal van een vrouw die door haar ouders als concubine wordt aangeboden aan een invloedrijk man.
• Gion Bayashi, over een vrouw die Geisha wil worden en door een oudere Geisha wordt opgeleid.
• Sansho Dayu, een volksverhaal uit de 11e eeuw over twee kinderen die gescheiden worden van hun ouders en als slaaf tewerkgesteld worden bij een zeer wrede opzichter.

Akira Kurosawa

Van de drie regisseurs is Akira Kurosawa zonder enige twijfel het meest bekend bij het grote publiek. Het leuke van Kurosawa is dat hij in zijn films typische Japanse elementen met typische westerse elementen vermengde. Hij was bijvoorbeeld een liefhebber van de toneelstukken van Shakespeare en van jazz-muziek. Maar hij was ook erg geïnteresseerd in de wereld van de Samoerai, van de Yakuza (de Japanse onderwereld) en de wereld van de grote bedrijven.

Van zijn films vind ik er de volgende uitspringen:

• Mijn favoriete film van Kurosawa is Throne of Blood, een verfilming van MacBeth omgezet naar Japan.
• Red Beard, over een kliniek aan het einde van de 19e eeuw.
• Dersu Uzala, over een Russische expeditie door het eindeloze woud van Siberië en hun kennismaking met een lid van een traditionele stam.
• High and Low, over de gedachte ontvoering van de zoon van een schoenenmagnaat en de oplossing daarvan.
• Ikiru, over het leven van een saaie kantoorklerk en de wending die zijn leven neemt als bij hem maagkanker wordt vastgesteld.

De kwaliteit van deze drie regisseurs blijkt ook uit het feit dat ik geen enkele van hun in totaal 54 films met minder dan 4 sterren heb beoordeeld. Helaas is het vrij moeilijk om de films van deze drie regisseurs te zien. Op Netflix wordt geen enkele film van hen aangeboden. Op Marktplaats worden de dvd’s met films van Satyajit Ray en Kenji Mizoguchi uiterst zelden aangeboden. Jaarlijks zie ik slechts een paar aanbiedingen voorbijkomen, meestal erg prijzig. Alleen een aantal bekende films van Kurosawa zijn wat makkelijker verkrijgbaar. Je kunt het ook proberen bij een dvdotheek (bestaan die nog?) of bij de bibliotheek.

Voor meer uitgebreide besprekingen van iedere afzonderlijke film over de drie wijzen uit het Oosten, kun je de blog van Erik bezoeken: erikleest.blogspot.nl.

Geschreven door Erik van Erik Leest